Adam çalıştıranın sorumluluğu

(F), Ankara'nın Ümitköy semtinde fırın işletmektedir. Fırında bir hamur karan (hamurkâr), bir
ekmek pişiren, bir ateşçi ve bir tezgâhtar eleman çalışmaktadır.
(F), son zamanlarda hamur karan işçi bulmakta sıkıntı çekmektedir. Bu sıkıntısını gidermek
için kıdemli bir hamur ustası olan (U)'dan kendisine hamur karan ehil bir eleman bulmasını ister; bunun için (U)'ya 10 günlük bir süre tanır ve hizmetinin karşılığını ödemeyi taahhüt eder. Buna karşılık (U) da, (F)'ye istenen nitelikleri haiz (H) adında bir eleman tanıdığı ve bu elemanı fırında çalışımaya ikna edebileceğini vaat ve taahhüt eder. Henüz 10 günlük süre tamamlanmadan (U), hamur karma ile pek fazla bir ilgisi olmayan (H) adındaki elemanı hamur karma işçisi olarak çalışmaya ikna edip onun fırın işletmecisi (F) ile anlaşmasını sağlar.
(H)' nin işe başlamasından sonra fırın işletmecisi (F), işlerin yoluna girdiğini düşünerek yakın bir yerde bulunan AVM' de bir oyuncak mağazası açar ve zamanın büyük bir kısmını burada geçirir.
(H) fırında hamurcu olarak çalışmaya başladıktan bir süre sonra, hamur teknesinin ağır bir metal
parçasını söküp takarken oradan geçmekte olan tezgâhtar arkadaşı (T)’ nin ayağına düşürür. Ayağının iki parmağı ezilen tezgâhtar (T), yakındaki bir özel hastaneye yetiştirilir. Hastanede yapılan müdahale için (T) 1.000 TL masraf öder. Ancak tezgâhtar (T), ayağı seke seke çalışmaya devam eder.
İlerleyen zaman içinde bir gün fırından ekmek satın alan (Z) adındaki bir müşteri yediği
ekmekten hemen sonra ölür; (R) adında bir başka müşteri ise zehirlenir. Daha sonra zehirlenen müşteri(R) şok geçirip felç olur ve sağ kolu hareketsiz hale gelir; bu yüzden (R) çalışmaz duruma düşer.
Öte yandan aralarındaki anlaşma uyarınca aynı fırından sürekli ekmek alıp müşterilerine
ikramda bulunan lokantacı (L)' nin (M) adındaki müşterisi o gün yediği ekmekten zehirlenir; bir ay
hastanende tedavi görür ve bu sebeple işine gidemez. Zehirlenme olayının duyulması üzerine her gün
2.000 TL net kâr eden lokantaya kimse gelmez. Bu durum 3 ay süre ile devam eder.
Bu olaylar üzerine yapılan bilirkişi incelemesinde hamurcu karma bölümünde çok sayıda
bulunan fareleri öldürmek için fırın işletmecisi (F) tarafından alınıp kendisine verilen fare zehrini
dikkatsizce un çuvallarının yanına koyduğu, buradan da fare zehrinin una karıştığı, ölüm ve
zehirlenmenin bu yüzden meydana geldiği tespit edilir. Aynı bilirkişi raporunda ölen müşteri (Z) 'nin
ekmeği yediği sırada kendisine zehirli olduğu yolunda ikazda bulunulduğu, buna rağmen, "bana bir şey olmaz" diyerek yediği, bu sebeple %25 oranında kusurlu olduğu, buna karşılık hamur işçisi (H)'nin %75 oranında kusurlu bulunduğu belirlenmiştir.
Bu suretle zehirlenip ölen (Z)' nin geride karısı (E), oğlu (S) ve evli kız kardeşi (G) kalır.
SORULAR
1) Fırın işletmecisi (F) ile kıdemli hamur ustası (U) arasında yapılan sözleşme sonucu (H) adındaki
hamur karma elemanı borç altına girer mi? Gerekçeleri ile birlikte açıklayınız.
2) (U) kendine tanınan 10 günlük süre içinde taahhüdünü yerine getirmeseydi, yani (H)'yi bulup (F) ile
anlaşmasını sağlamasa idi, (F) (U)'ya karşı ne gibi hakları kullanabilirdi? Gerekçeleri ile birlikte
açıklayınız?
3) (H)' nin , hamur teknesinin ağır metal parçasını düşürüp ayağının iki parmağını ezdiği tezgâhtar (T)' nin avukatı siz olsaydınız, kimlere karşı, ne gibi davalar açardınız, açacağınız davalarda neleri talep konusu yapardınız? Açacağınız davaları gerekçeleri ile birlikte ayrı ayrı açıklayınız. Ayrıca varsa, sorumlular arasında rücu ilişkisini belirtiniz.
4) (Z)' nin ölümünden kim veya kimler sorumludur? (Z)' nin %25 kusurlu olması sorumluluklar
üzerinde bir etkisi var mıdır? Sorumlulukların sebebini de belirterek açıklayınız.
5) Ölen (Z)' nin yukarıda anılan yakınlarının vekili siz olsaydınız kimler için, hangi davaları, hangi
talepler ile, kimlere karşı açardınız? Gerekçeleri ile birlikte ayrı ayrı açıklayınız.
6) Yediği ekmekten zehirlenip felç olan ve bu yüzden çalışamaz hale gelen (R), bir hukukçu olarak size
danışmaya gelse, kendisine ne gibi davaları, kimlere karşı açmasını tavsiye edersiniz?
7) Lokantacı (L)' nin zehirlenen müşterisi (M)' nin uğradığı zararlar nelerden ibarettir; bu zararlardan
kimler, ne sebeple sorumludur? Sorumlular arasında bir rücu ilişki var mıdır, varsa, rücu kategorilerini
açıklayınız.
8) Lokantacı (L)' nin uğradığı zararlar nelerdir? Bu zararlardan kimler ne sebeple sorumludur?
Gerekçeleri ile birlikte açıklayınız.
9) (Z)' nin ölümünden, (R)' nin zehirlenip felç olmasından ve bu yüzden çalışamaz duruma
düşmesinden, lokantacı (L)' nin ve müşterisi (M)' nin uğradığı zararlardan hamur karma elemanı (H)'
yi bulan kıdemli hamur ustası (U)' yu sorumlu tutmak mümkün müdür? Niçin?