İsmail Bayram Başvurusu (Başvuru Numarası: 2017/23323)

TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
İSMAİL BAYRAM BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2017/23323)
Karar Tarihi: 24/6/2020
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
Başkan : Kadir ÖZKAYA
Üyeler : Engin YILDIRIM
Celal Mümtaz AKINCI
Rıdvan GÜLEÇ
Recai AKYEL
Raportör : Mahmut ALTIN
Başvurucu : İsmail BAYRAM

I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, ceza soruşturması kapsamında mal varlığı hakkında verilen elkoyma tedbiri nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 10/5/2017 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık görüşünü bildirmiştir.
7. Başvurucu, Bakanlığın görüşüne karşı süresinde beyanda bulunmamıştır.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:
9. Başvurucu, polis olarak görev yapmakta iken darbe teşebbüsü sonrasında anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs ve silahlı terör örgütüne üye olma suçlarını işlediği şüphesiyle Afyonkarahisar Cumhuriyet Başsavcılığınca 28/7/2016 tarihinde gözaltına alınmıştır. Afyonkarahisar Sulh Ceza Hâkimliği (Hâkimlik) 5/8/2016 tarihinde başvurucunun tutuklanmasına karar vermiştir.
10. Afyonkarahisar Cumhuriyet Başsavcılığı 7/9/2016 tarihinde anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs ve silahlı terör örgütüne üye olma suçlarından haklarında soruşturma yürütülen başvurucu dâhil bazı şüphelilerin mal varlığı hakkında elkoyma tedbiri uygulanmasını talep etmiştir.
11. Hâkimlik 8/9/2016 tarihinde talebi kabul ederek diğer şüphelilerle birlikte başvurucunun mal varlığına elkonulmasına karar vermiştir. Kararda 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 128. maddesi ile 27/7/2016 tarihli ve 29783 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 668 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin (668 sayılı KHK) 3. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (ı) bendi dayanak olarak gösterilmiştir.
12. Kararın gerekçesinde, Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ve/veya Paralel Devlet Yapılanması (PDY) kapsamında şüphelilerin FETÖ/PDY üyesi oldukları ve örgüte finansal destek sağladıkları yönünde kuvvetli şüphe bulunduğu belirtilmiştir.
13. Başvurucu tarafından elkoyma kararına yapılan itiraz, Hâkimlikçe 27/2/2017 tarihinde reddedilmiştir. Kararın gerekçesinde, elkoyma tedbirine ilişkin kararda isabetsizlik görülmediği belirtilmiştir.
14. Hâkimliğin itirazın reddine dair kararına karşı başvurucu tarafından yapılan itiraz ise Bolvadin Sulh Ceza Hâkimliğince 20/3/2017 tarihinde reddedilmiştir. Kararın gerekçesinde, elkoyma tedbirine karşı yapılan itirazın reddine ilişkin kararda usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı belirtilmiştir.
15. Bolvadin Sulh Ceza Hâkimliğinin 20/3/2017 tarihli kararı başvurucuya 31/3/2017 tarihinde tebliğ edilmiştir.
16. Başvurucu 10/5/2017 tarihinde başvuruda bulunmuştur.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
17. Mahkemenin 24/6/2020 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Adli Yardım Talebi Yönünden
18. Başvurucu bireysel başvuru harç ve masraflarını karşılayacak geliri olmadığını beyan ederek adli yardım talebinde bulunmuştur.
19. Anayasa Mahkemesinin Mehmet Şerif Ay (B. No: 2012/1181, 17/9/2013) kararında belirtilen ilkeler dikkate alınarak geçimini önemli ölçüde güçleştirmeksizin yargılama giderlerini ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan başvurucunun açıkça dayanaktan yoksun olmayan adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir.
B. Mülkiyet Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia
20. Başvurucu, ceza soruşturması kapsamında mal varlığı hakkında verilen elkoyma tedbiri nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
21. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası gereği bireysel başvurunun başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.
22. Somut olayda başvurucunun elkoyma tedbiri kararına ilişkin itirazın reddine dair verilen nihai kararın tebliğ edildiği 31/3/2017 tarihinden itibaren otuz günlük başvuru süresi geçtikten sonra 10/5/2017 tarihinde bireysel başvuruda bulunulduğu anlaşılmıştır (bkz. §§ 14-16).
23. Açıklanan gerekçelerle başvurunun süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,
B. Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyete neden olacağından başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 24/6/2020 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.