Bu sitenin tüm hakları Andis Hukuk'a aittir.

Andis Hukuk & Danışmanlık İstanbul Ofisi (0212) 571 19 31
https://g.co/kgs/9FKrPBN
https://andishukuk.com/
Taşınmaz Lehine İrtifak Hakkı, Medeni Kanun Madde 779-793:
0

Taşınmaz Lehine İrtifak Hakkı, Medeni Kanun Madde 779-793:

Taşınmaz Lehine İrtifak Hakkı, Medeni Kanun Madde 779-793:
Taşınmaz lehine irtifak hakkı, bir taşınmaz üzerinde diğer bir taşınmaz lehine konulmuş bir yük olup, yüklü taşınmazın malikini mülkiyet hakkının sağladığı bazı yetkileri kullanmaktan kaçınmaya veya yararlanan taşınmaz malikinin yüklü taşınmazı belirli şekilde kullanmasına katlanmaya mecbur kılar. Yapma borçları, irtifaka başlı başına konu olamaz; ona ancak yan edim olarak bağlanabilir.
İrtifak hakkının kurulması için tapu kütüğüne tescil şarttır. İrtifak hakkının kazanılmasında ve tescilinde, aksi öngörülmüş olmadıkça taşınmaz mülkiyetine ilişkin hükümler uygulanır. İrtifak hakkının zamanaşımı yoluyla kazanılması, ancak mülkiyeti bu yolla elde edilebilecek taşınmazlarda mümkündür. İrtifak hakkının kurulmasına ilişkin sözleşmenin geçerli olması, resmî şekilde düzenlenmesine bağlıdır. Malik kendisine ait iki taşınmazdan biri üzerinde diğerinin lehine irtifak hakkı kurabilir. İrtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona erer. Yüklü ve yararlanan taşınmazlara aynı kimse malik olursa, bu kişi, irtifak hakkını terkin ettirebilir. Terkin edilmedikçe irtifak, aynî hak olarak varlığını sürdürür. Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir. İrtifak hakkı sahibi, hakkının korunması ve kullanılması için gerekli olan önlemleri alabilir; ancak, hakkını yüklü taşınmazın malikine en az zarar verecek biçimde kullanmak zorundadır. Yüklü taşınmazın maliki, irtifak hakkının kullanılmasını engelleyecek ya da zorlaştıracak davranışlarda bulunamaz.
İrtifaktan doğan yetki ve yükümlülükleri açıkça belirlediği ölçüde tescil, irtifakın kapsamını belirlemede esas oluşturur. Tescilden açıkça anlaşılmadığı hâllerde kapsam, tescilin sınırları içinde, irtifak hakkının kazanılma sebebine veya uzun süreden beri davasız ve iyiniyetle kullanılış biçimine göre belirlenir. Yararlanan taşınmazın ihtiyaçlarındaki değişiklik, yüklü taşınmazın irtifaktan doğan yükünü ağırlaştıramaz.
Tarla yolu, yaya veya araba geçidi gibi geçit hakları ile hayvan otlatma, hayvan sulama, tarlalara veya arklara su alma hakları ve benzeri hakların kapsamını belirlemede taraflar arasındaki anlaşma veya özel kanun hükümleri, yoksa yerel âdet uygulanır. İrtifak hakkının kullanılması için gerekli tesislerin bakımı, yararlanan taşınmaz malikine aittir. Tesisler yüklü taşınmazın malikine de yararlı ise, bunların bakım giderlerine her iki malik yararları oranında katılır.
İrtifak hakkı yüklü taşınmazın yalnız belli bir kısmının kullanılması koşuluyla kurulmuşsa, bu taşınmazın maliki, menfaatini ispat etmek ve giderleri üstlenmek kaydıyla; irtifakın, hakkın kullanılmasını güçleştirmeyecek biçimde taşınmazın başka bir yerine naklini isteyebilir. İrtifak hakkının kullanılacağı yer tapu kütüğünde belirtilmiş olsa bile yüklü taşınmaz maliki bu yetkiyi kullanabilir. Mecraların bir yerden başka bir yere naklinde komşuluk hukuku kuralları da göz önünde tutulur. Yararlanan taşınmazın parsellere bölünmesi hâlinde kural, irtifak hakkının her parsel yararına devam etmesidir. Ancak, durum ve koşullara göre irtifak hakkı yalnız bir parselin yararına kullanılabiliyorsa, yüklü taşınmazın maliki diğer parseller için irtifak hakkının terkinini isteyebilir. Tapu sicil memuru, bu istemi irtifak hakkı sahibine bildirir ve onun bir ay içinde itiraz etmemesi hâlinde irtifak hakkını terkin eder. Yüklü taşınmazın parsellere bölünmesi hâlinde kural, irtifak hakkının her parsel üzerinde devam etmesidir. Ancak, irtifak hakkı belirli parseller üzerinde kullanılmıyorsa, durum ve koşullara göre de kullanılamayacaksa, bu parsellerin maliklerinden her biri, kendi taşınmazı üzerindeki irtifak hakkının terkinini isteyebilir. Tapu sicil memuru, bu istemi irtifak hakkı sahibine bildirir ve onun bir ay içinde itiraz etmemesi hâlinde irtifak hakkını terkin eder.
Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 2019/1069 E. , 2019/4641 K.
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu ... İlçesi Kozluca Köyü çalışma alanında bulunan 105 ada 7 ve 106 ada 9 parsel sayılı 6.035,52 ve 7.360,28 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar, kadastro tutanağının beyanlar hanesine, ... lehine irtifak hakkı olduğu şerh edilmek suretiyle, sulama gölet alanı olarak tespit edilip haritaya bağlandığı, kamulaştırma alanı içinde kaldığı, kamulaştırma bedeli ödendiği ancak haritaya bağlanmadığı gerekçesiyle davalı ... İdaresi adına tespit edilmiştir. Davacı ... irsen intikal, taksim, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tescillerine karar verilmiş; hüküm, davalı ... İdaresi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kadastrodan önceki nedenlere dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Mahkemece, çekişmeli taşınmazlar üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme şartlarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme karar için yeterli bulunmamaktadır. Çekişmeli taşınmazlara ait kadastro tutunaklarının ve tapu kayıtlarının beyanlar hanesinde, ... lehine irtifak hakkı olduğuna dair şerh bulunmasına rağmen, ... davaya dahil edilmeden yargılamaya devam edilerek hüküm kurulmuş ve taraf teşkili eksik bırakılmıştır. Öte yandan, çekişmeli taşınmazların kadastro tespit nedenlerinde bahsi geçen kamulaştırma işlemine ilişkin olarak ilgili kurumlardan bilgi ve belge istenmemiş, taşınmazların geçmişteki niteliklerini, kullanım şekillerini ve sınırlarını belirleme bakımından en önemli yöntem olan hava fotoğraflarından yararlanılmamış, mahalli bilirkişi ve tanıkların çekişmeli taşınmazlarda kimin, hangi tarihten beri ve ne şekilde zilyet olduğu hususlarında yetersiz olan beyanlarına dayalı olarak karar verilmiştir. Taraf teşkili sağlanmadan ve bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca sağlıklı sonuca varılabilmesi için mahkemece öncelikle; çekişmeli taşınmazlarda lehine irtifak hakkı tesis edilen ...’ı (özelleştirme ya da başka bir şirkete devir varsa söz konusu yeni şirket ) davaya dahil etmek üzere davacı tarafa süre verilmeli, bu şekilde taraf teşkilinin sağlanması halinde, dahili davalıya davaya ilişkin savunmasını ve delillerini sunması bakımından imkan tanınmalı, göstermesi halinde tüm delilleri toplanmalı, çekişmeli taşınmazların kadastro tespit nedenlerinde bahsi geçen kamulaştırma işlemine ilişkin olarak ilgili kurumlardan tüm bilgi ve belgeler istenmeli, çekişmeli taşınmazların tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait üç farklı tarihli hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığı’ndan getirtilerek dosyaya konulmalı, daha sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, ziraatçı bilirkişi ile teknik fen bilirkişisi hazır olduğu halde keşif icra edilmeli; yapılacak bu keşifte mahalli bilirkişi ve tanıklara, çekişmeli taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, kadastro tutanaklarında bahsi geçtiği şekilde bir kamulaştırma ya da davalı tarafça satın alınma işlemi olup olmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı beyan alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkiler giderilmeye çalışılmalı; çekişmeli taşınmazların görüntüsü, kullanımı ve komşu parsellerle aynı ve farklı olan yönlerine ilişkin hakim gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı; fen bilirkişisine, çekişmeli taşınmazlarda kamulaştırma ya da davalı tarafça satın alınma gibi bir durum söz konusu olması ve bunlara ilişkin bir harita bulunması halinde buna ilişkin haritanın kadastro paftası ile çakıştırılmış şekilde uygulanmasını gösterir keşfi takibe imkan verir krokili rapor düzenlettirilmeli; ziraatçı bilirkişiden çekişmeli taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarının da yer aldığı, taşınmazları komşu parsellerle birlikte ele alan, taşınmazların önceki ve mevcut niteliklerini, ne kadar süreden beri hangi vasıfla kullanıldıklarını açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; hava fotoğrafları jeodezi ve fotogrametri uzmanı olan harita mühendisi bilirkişiye tevdi edilerek çekişmeli taşınmazların hava fotoğraflarının çekildikleri tarihteki nitelikleri, kullanılıp kulanılmadıkları, sınırlarının belirgin olup olmadıkları hususlarında rapor alınmalı ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin taraf teşkili sağlanmadan ve eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi isabetsiz olup,……”

  Avukat   -   Makaleler
0 0
0 yanıt   -  

Avukatlara soru sormak için