31226 K.

15. Ceza Dairesi 2013/17727 E. , 2015/31226 K.

"İçtihat Metni"
Tebliğname No : 15 - 2011/405206
MAHKEMESİ : Bakırköy 9. Ağır Ceza Mahkemesi
TARİHİ : 17/05/2011
NUMARASI : 2008/363 (E) ve 2011/167 (K)
SUÇ : Nitelikli dolandırıcılık, özel belgede sahtecilik

Dosya incelenerek gereği düşünüldü;
Dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için; failin bir kimseyi, kandırabilecek nitelikte hileli davranışlarla hataya düşürüp, onun veya başkasının zararına, kendisine veya başkasına yarar sağlaması gerekmektedir. Hile nitelikli bir yalandır. Fail tarafından yapılan hileli davranış belli oranda ağır, yoğun ve ustaca olmalı, sergileniş açısından mağdurun inceleme olanağını ortadan kaldıracak nitelikte bir takım hareketler olmalıdır. Kullanılan hileli davranışlarla mağdur yanılgıya düşürülmeli ve bu yanıltma sonucu yalanlara inanan mağdur tarafından sanık veya bir başkasına haksız çıkar sağlanmalıdır. Hilenin kandırıcı nitelikte olup olmadığı olaysal olarak değerlendirilmeli, olayın özelliği, fiille olan ilişkisi, mağdurun durumu, kullanılmışsa gizlenen veya değiştirilen belgenin nitelikleri ayrı ayrı nazara alınmalıdır.
Ticarî faaliyeti meslek olarak icra eden kişilerin, güvenilirliğini sağlamak amacıyla, bu suçun, tacir (kişisel olarak ticaretle uğraşan kimseler) veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticarî faaliyetleri sırasında işlenmesi, TCK'nın 158/1-h bendinde nitelikli hâl kabul edilmiştir. Bu kavramlar Türk Ticaret Kanunun ilgili hükümlerine göre belirlenecektir.
Türk Ticaret Kanunu Madde 14'te, tacir;
"(1) Kişisel durumları ya da yaptığı işlerin niteliği nedeniyle yahut meslek ve görevleri dolayısıyla, kanundan veya bir yargı kararından doğan bir yasağa aykırı bir şekilde ya da başka bir kişinin veya resmî bir makamın iznine gerek olmasına rağmen izin veya onay almadan bir ticari işletmeyi işleten kişi de tacir sayılır. “denilmektedir.
Ticaret şirketleri, aynı yasanın madde 124'te;
”(1)Ticaret şirketleri; kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerden ibarettir.
(2) Bu Kanunda, kollektif ile komandit şirket şahıs; anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket sermaye şirketi sayılır” şeklinde tanımlanmıştır.
Kooperatif yöneticilerinin, kooperatifin faaliyeti kapsamında, dolandırıcılık suçunu işlemeleri de nitelikli hâl, kabul edilmiştir. Üye sayısı dolmasına rağmen, üyeliğe kabulün devamından bahsederek üye kayıt edilmiş gibi kişinin parasının alınması bu suç tipine örnek gösterilebilir. Kooperatif yöneticilerinin kimler olduğu 1163 sayılı Kooperatifler kanunun 55 ve devamı maddelerinde tanımlanmıştır. Madde 55 - Yönetim Kurulu, kanun ve anasözleşme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır. Yönetim Kurulu en az üç üyeden kurulur. Bunların ve yedeklerinin kooperatif ortağı olmaları şarttır. Yönetim Kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, temsilcilerinin isimlerini kooperatife bildirir.
Bu suçun oluşabilmesi için, tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin dolandırıcılık suçunu ticari faaliyetleri sırasında işlemiş olmaları gerekir. Keza, kooperatif yöneticilerinin bu nitelikli halden cezalandırılabilmeleri için suçun kooperatifin faaliyeti kapsamında, işlenmesi gereklidir. Bu suçun faili tacir veya şirket yöneticisi yada şirket adına hareket eden kişi yada kooperatif yöneticisi olabilir.
Rebram Kağıtçılık...Ltd ticari ünvanlı (Avcılar V.D. Mükellefi) şirket namına düzenlenmiş (Ambarlı Gümrük Müdürlüğü) 12.07.2005 tarih ve 484143 sayılı gümrük beyannamesi kapsamındaki suça konu malı A tipi işletmeci olarak depolayan T.... Umumi Depoculuk...A.Ş.'ye çekilmiş gibi görünen ve fotokopisi dosyada olan "T.... Hadımköy Antrepo Müdürlüğüne" başlıklı (R... Ltd.Şti. ibareli, tek imzalı, kaşesiz) 13.07.2005 tarihli faks-talimat yazısını, hakkında beraat kararı verilen A.. A..'a şirket ünvanını tam olarak yazdırtmadan muhatabına iletimini sağlayan (17.06.2005 tarihinde tescili yapılmış olan R.... İnternational...Ltd ünvanlı şirketin ortağı ve temsilcisi olduğu belirtilen) sanık Hasan'ın, "özel belge" niteliğindeki sahte olduğu ileri sürülen bu faks talimatına dayanarak, sözkonusu malı 15.07.2005 tarihi itibariyle antrepodan çıkarılmasını sağlaması, fikir-eylem birliği içinde hareket ettiği babası-sanık A.Nedim'in maliki olduğu (aynı zamanda Rebram Kağıtçılık...Ltd ile Rebram İnternational...Ltd ünvanlı şirketlerin işyeri adresleri olarak) bildirilen "depo işyerine" malın naklini sağlamasını müteakip; bir kısmını üçüncü kişilere satmaları, bir kısmının ise 01.05.2005 tarihli kira sözleşmesinden kaynaklanan "kira alacağı" ile ilişkilendirerek Küçükçekmece 2. İcra Müdürlüğünün 2006/7828 E sayılı dosyası kapsamında tasarrufa konu etmeleri suretiyle haksız yarar sağlamaları eylemlerinin "nitelikli dolandırıcılık" ve "özel belgede sahtecilik" suçlarını oluşturduğu iddia edilen somut olayda;
Suça konu malın T......A.Ş antreposundan, R... Kağıtçılık...Ltd ünvanlı şirketin "vekili" olduğu (İstanbul 14. Noterliğince düzenlenen 08.04.2005 tarih ve 5022 yevmiye sayılı fotokopi vekaletname içeriğine göre) anlaşılan, katılan Can'ın "vekil kıldığı" C. T.. tarafından "Çıkış Kontrol Fişi" ile 15.07.2005 tarihi itibariyle teslim alındığı görülmekle, gerçeğin kuşkuya yer bırakmayacak biçimde belirlenebilmesi amacına yönelik olarak; öncelikle R... Kağıtçılık...Ltd ünvanlı şirketin, suç tarihi itibariyle ortakları ve temsil-ilzama yetkililerinin ilgili Ticaret Sicili Memurluğundan sorulup öğrenilmesi, Ana Sözleşmesinin getirtilip, "temsil şeklinin" belirlenmesi, katılan Can'ı "vekil" kılan vekaletnamenin temin edilmesi, 13.07.2015 (15,07,2015) tarih ve 1138 nolu "Antrepo Çıkış Fişi" üzerindeki ilk iki imza sahiplerinin açık kimliklerinin belirlenip, C. T..'in "Çıkış Kontrol Fişini" imzalayıp imzalamadığı, malı teslim alıp almadığı hususunda (C. T.. dahil) tanık olarak dinlenmeleri, gerektiğinde karşılaştırmaya esas yazı, rakam ve imza örneklerinin alınarak uzman bilirkişiden rapor alınması, Küçükçekmece 2. İcra Müdürlüğünün 2006/7828 E icra dosyası ile 1. İcra Tetkik Merciinin 2006/1044 E dava dosyasının incelenmesi, ayrıntılı özetlerinin tutanağa geçirilip, bu davayı ilgilendiren bilgi-belgelerin onaylı örneklerinin intikalinin sağlanması, toplanan deliller birlikte değerlendirilerek varılacak sonuca göre sanıkların hukuki durumlarının takdir ve tayini gerekirken eksik soruşturmayla yazılı şekilde kararlar verilmesi,
Bozmayı gerektirmiş, katılan Can vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebeplerden dolayı 5320 sayılı Kanunun 8/1.maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK'nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 12.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.