502 K.

Vergi Dava Daireleri Kurulu 1999/157 E. , 1999/502 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 1999/157
Karar No: 1999/502

Temyiz Eden: ...
Vekili: ...
Karşı Taraf: ... Belediye Başkanlığı
Vekili: ...

İstemin Özeti: Birahane işleten ve Ekim, Kasım, Aralık 1994 ile Ocak, Şubat, Mart 1995 dönemlerine ait eğlence vergisi beyannamesini vermeyen davacı adına resen eğlence vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen ... Vergi Mahkemesi, ... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararıyla; 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 17, 19 ve 20 nci maddelerinde birahanelerin eğlence vergisinden muaf olduğuna ilişkin bir kural bulunmadığı gibi bu maddelerde yer alan kurallar karşısında bira ve alkollü içki içilen ve satılan kahvehane, kıraathane ve çay ocaklarının eğlence vergisine tabi olduğu anlaşıldığından birahanelerin de eğlence vergisine tabi olacağı gerekçesiyle davayı reddetmiştir.
Yükümlünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Dokuzuncu Dairesi, 10.11.1998 günlü, E:1998/216, K:1998/4097 sayılı kararıyla; her ne kadar 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 19 uncu maddesinin 3048 sayılı Kanunla değişik 5 inci bendi ile bira ve alkollü içki içilmeyen, satılmayan ve ruhsatnamelerde kahvehane, kıraathane, çayhane ve çay ocakları olduğu belirtilen yerlere eğlence vergisinden muafiyet tanınmış, ruhsatnamelerinde birahane olduğu belirtilen yerler muafiyet hükmü kapsamı dışında tutulmuş ve mahkemece bu hükme dayanılarak birahanelerin eğlence vergisine tabi olduğu sonucuna varılmışsa da, 2464 sayılı Yasanın 20 nci maddesinin 3 üncü bendinde mükellefiyete alınmayan birahanelerin istisna ile ilgili maddeye dayanılarak vergiye tabi tutulamayacağı gerekçesiyle mahkeme kararını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan ... Vergi Mahkemesi, ... günlü ve E: ..., K: ... sayılı kararıyla; aynı hukuksal nedenler ve gerekçe ile ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararını temyiz eden yükümlü; işletilen birahanenin müzikli eğlence yeri olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.

Savunmanın Özeti: İstemin reddi gerektiği yolundadır.

Danıştay Tetkik Hakimi ...'ın Düşüncesi: 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 17 nci maddesinde biletle girilen eğlence yerleri, müşterek bahisler ve biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence işletmelerinin faaliyetleri eğlence vergisine tabi tutulmuş, verginin matrahını belirleyen 20 nci maddesinin 3 üncü bendinde de matrahın, biletle girilmesi zorunlu olmayan bar, pavyon, gazino, gece kulubü, taverna, diskotek, kabare, dansing, bilardo ve masa futbolu salonları gibi eğlence yerlerinde işin mahiyetine göre çalışılan her gün için Belediye Meclislerince takdir edilecek miktar olduğu kurala bağlanmıştır.
Kanunun 20 nci maddesinin 3 üncü bendinde biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerleri tek tek sayılmış olup birahanelere yer verilmemiştir.
Bu durumda mükellefiyete tabi tutulmayan birahane işletmesinin istisna hükmünden gidilerek vergiye tabi tutulması hukuka uygun bulunmadığından vergi mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı ...'in Düşüncesi: Birahane işletmeciliği yapan yükümlü adına 1994 Ekim, Kasım ve Aralık dönemleri ile 1995 Ocak, Şubat ve Mart dönemleri için eğlence vergisi beyannamesini süresinde vermediği gerekçesi ile re'sen tarhedilen eğlence vergisinin kaldırılması istemi ile açılan davanın reddine ilişkin ... Vergi Mahkemesi kararının Danıştay 9 ncu Dairesinin 10.11.1998 gün, E:1998/216, K:1998/4097 sayılı kararı ile bozulması üzerine ... Vergi Mahkemesince verilen ... gün E: ..., K: ... sayılı direnme kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Danıştay 9 ncu Dairesinin 10.11.1998 gün E:1998/216, K:1998/4097 sayılı bozma kararında yer alan düşüncemizde yazılı gerekçe ile temyiz isteminin kabulü ve temyiz konusu direnme kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Birahane işleten davacı adına salınan eğlence vergisine karşı açılan davanın reddi yolundaki vergi mahkemesi direnme kararı temyiz edilmiştir.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun eğlence vergisinin konusuna ilişkin 17 nci maddesinde, Yasanın 21 inci maddesinde belirtilen eğlence yerlerinin eğlence vergisine tabi olduğu hükme bağlanmış, Yasanın 21 inci maddesinde vergi, biletle girilen yerler ve müşterek bahisler için oran olarak, biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerleri için ise miktar olarak belirlenmiştir. Yasanın verginin matrahına ilişkin 20 nci maddesinin 3048 sayılı Yasayla değişik 3 üncü bendinde ise; biletle girilmesi zorunlu olmayan bar, pavyon, gazino, gece kulübü, taverna, diskotek, kabare, dansing, bilardo ve masa futbolu salonları gibi eğlence yerlerinde Belediye Meclislerince takdir edilecek miktarın verginin matrahını oluşturacağı kurala bağlanarak, vergi kapsamında olan ve biletle girilmesi zorunlu olmayan işletmeler sayılmıştır. Anılan bentte biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerleri sınırlı olarak sayılmadığından, fıkrada belirtilenler dışındaki bazı işletmelerin bu vergiye tabi tutulması mümkün ise de, vergiye tabi tutulacak işletmelerin sayılan işletmelerle aynı amaca ve benzer niteliklere sahip olmaları gereklidir. Bu işyerlerinde içki içilmesi değil, eğlence unsuru ağır bastığı ve müzik eşliğinde veya müzik olmadan yapılan bazı faaliyetler veya bazı gösterilerin izlenmesiyle eğlenildiğinden, birahaneler bu işletmelerle aynı özellikleri taşımamaktadır.
Yükümlülük kapsamına alınmayan bir konunun istisna ve muaflıklarla ilgili kuralların yorumuna dayanılarak vergilendirilmesi, verginin kanuniliği ilkesine aykırı düşeceği gibi 2464 sayılı Yasanın istisna ve muaflıklarla ilgili 19 uncu maddesine 3048 sayılı Yasayla eklenen 5 inci bentte yer alan, kahvehane, kıraathane, çayhane ve çay ocaklarının bira, alkollü içki içilmemek ve satılmamak koşuluyla vergi dışı bırakılmasıyla ilgili kural, bu işyerlerinin eğlence vergisi dışında kalabilmeleri için gerekli koşulu gösterdiğinden, bu kurala dayanılarak bira ve alkollü içki içilen veya satılan tüm işyerlerinin eğlence vergisine tabi olduğu sonucuna ulaşmak da mümkün değildir.
Öte yandan, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan 3048 sayılı Yasa teklifinde, birahaneler eğlence yeri kabul edilerek Yasanın 20 nci maddesinin 3 üncü bendinin bu doğrultuda düzenlenmesinin önerilmesine karşın, İçişleri Komisyonu tarafından benimsenen ve Türkiye Büyük Millet Meclisince aynen kabul edilen metinde birahanelere yer verilmemesi de yasa koyucunun birahaneleri eğlence vergisi kapsamı dışında bırakmayı amaçladığını gösterdiğinden, birahane işleten davacı adına salınan eğlence vergisine karşı açılan davanın reddi yolundaki direnme kararında yasaya uygunluk görülmemiştir.
Bu nedenlerle, ... Vergi Mahkemesinin ... günlü E: ..., K: ... sayılı kararının bozulmasına, yeniden verilecek kararda karşılanacağından yargılama giderleri yönünden hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına, 26.11.1999 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

X - K A R Ş I O Y
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Eğlence Vergisini düzenleyen 3. bölümünün "İstisna ve Muaflıklar" başlıklı 19 uncu maddesinin 5 numaralı bendinde "Bira, alkollü içki içilmeyen, satılmayan ve ruhsatnamedeki kahvehane, kırathane, çayhane ve çay ocakları olduğu belirlenen yerler" hükmü ile ruhsatnamelerinde kahvehane, kıraathane, çayhane ve çay ocakları olduğu belirtilen ve fiilen bira ve alkollü içki içilmeyen, satılmayan yerlerin eğlence vergisinden istisna ve muaflıktan faydalanacakları belirtilmiştir.
Diğer bir ifade ile ruhsatnamelerinde ne yazarsa yazsın fiilen bira, alkollü içki içilen ve satılan yerlerin istisna ve muaflıktan faydalanamayacakları belirtilmiştir.
Gerek öğreti de gerekse Danıştay Vergi Dava Dairelerinin süre gelen İçtihatları ile Vergi Hukukunun Verginin ancak kanunla konulup, kanunla kaldırılabileceği yolundaki kanunilik ilkesinin gereği olarak istisna ve muafiyetlerin de ancak kanunun açık bir hükmüne dayanması gerektiği kabul edilmiş bulunmaktadır.
Bunun sonucu olarak yorum veya kıyas yoluyla kanun hükümleri aşılarak ne vergi kaldırılabilir ne konabilir nede istisna ve muaflık tanınabilir.
Yukarıda anılan hükümle bira, alkollü içki içilen ve satılan yerlerin istisna ve muafiyetten faydalanamıyacakları yolunda açık hüküm varken meclis komisyonunda matraha ilişkin bir maddenin düzenlenmesi sırasında "birahane" tabiri (gerekçesi de belirtilmeden) istisna ve muaflıkla ilgili madde metnine de dahil edilmeden, metinden çıkartılması keyfiyetini birahanelere eğlence vergisinden istisna ve muaflık tanındığı şeklinde yorumlayarak bir neticeye varılması; kanunun 19 uncu maddesinin 5 numaralı bendinin açık hükmüne ve
Danıştay İçtihatlarına aykırılığı açık olduğundan temyiz isteminin reddi gerekeceği oyu ile karara katılmıyoruz.