Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesinde Tevzii ve Dosya Üzerinde Ön İnceleme, Ceza Muhakemesi Kanunu Madde 278-279:

Dava dosyası, bölge adliye mahkemesine geldiğinde işbölümüne göre görevli ceza dairesine verilir. Daire, varsa tebligat eksikliklerinin giderilmesini sağlar.
Dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonunda;
a) Bölge adliye mahkemesinin yetkili olmadığının anlaşılması hâlinde dosyanın yetkili bölge adliye mahkemesine gönderilmesine,
b) Bölge adliye mahkemesine başvurunun süresi içinde yapılmadığının, incelenmesi istenen kararın bölge adliye mahkemesinde incelenebilecek kararlardan olmadığının, başvuranın buna hakkı bulunmadığının anlaşılması hâlinde istinaf başvurusunun reddine, Karar verilir. Bu kararlar itiraza tabidir.
Yargıtay 19. Ceza Dairesi 2020/695 E. , 2020/1494 K.
“…
MAHKEMESİ :Ceza Dairesi
HÜKÜM : İstinaf Başvurusunun Süreden Reddi


Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesince CMK'nin 296/1. maddesi gereği verilen "temyiz isteminin reddi" (ek) kararın sanık müdafi tarafından temyiz edilmesi üzerine, CMK'nin 296/2. maddesi gereği bu hususta bir karar verilmek üzere; dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:
5271 sayılı CMK'nin, temyiz edilemeyecek kararları düzenleyen, 286/2-d maddesinin Anayasa Mahkemesinin 27/12/2018 tarihli ve 2018/71 E. 2018/118 K. sayılı kararıyla iptal edilmeden önceki hali;
"...d) (Değişik : 6545 - 18.6.2014 / m.78) İlk derece mahkemelerinin görevine giren ve kanunda üst sınırı iki yıla kadar (iki yıl dâhil) hapis cezasını gerektiren suçlar ve bunlara bağlı adli para cezalarına ilişkin her türlü bölge adliye mahkemesi kararları,...
Temyiz edilemez." şeklinde iken,
15.02.2019 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 27/12/2018 tarihli ve 2018/71 E. 2018/118 K. sayılı kararıyla; CMK'nin 286/2-d maddesi; Bölge Adliye Mahkemelerince sanık hakkında ilk defa verilecek mahkumiyet kararlarına karşı üst derece yargı denetimi (temyiz) yolunun kapatılmasının, AİHS'ye ek 7. nolu protokole ve Anayasa'nın 36. maddesine aykırı olması gerekçesiyle iptal edilmiştir.
İptal kararı üzerine, 28.02.2019 tarihinde yürürlüğe giren 7165 sayılı Kanun'un 7. maddesiyle yeniden düzenlenen CMK'nin 286/2-d maddesinin son hali;
"...d) İlk defa bölge adliye mahkemesince verilen ve 272 nci maddenin üçüncü fıkrası kapsamı dışında kalan mahkûmiyet kararları hariç olmak üzere, ilk derece mahkemelerinin görevine giren ve kanunda üst sınırı iki yıla kadar (iki yıl dâhil) hapis cezasını gerektiren suçlar ve bunlara bağlı adlî para cezalarına ilişkin her türlü bölge adliye mahkemesi kararları,
... Temyiz edilemez." şeklinde düzenlenmiştir.
5271 sayılı CMK'nin 286/2-e maddesi ise;
"...e) Adlî para cezasını gerektiren suçlarda ilk derece mahkemelerinden verilen hükümlere ilişkin her türlü bölge adliye mahkemesi kararları,
Temyiz edilemez." hükmünü içermektedir.

Buna göre; 7165 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonrasında,
5271 sayılı CMK'nin 286/2-e maddesinde yer alan; adlî para cezasını gerektiren suçlarda ilk derece mahkemelerinden verilen hükümlere ilişkin her türlü bölge adliye mahkemesi kararlarına karşı temyiz yolunun kapalı olduğuna ilişkin düzenleme; kanunlarda sadece adli para cezası gerektiren suçlarla ilgili olarak ilk derece mahkemelerince kurulan her türlü hükme karşı istinaf yoluna başvurulması sonucu; Bölge Adliye Mahkemelerince sanık hakkında ilk kez mahkumiyet hükmü kurulmaksızın verilecek diğer kararlar (esastan reddi, düzeltilerek esastan reddi vb.) için uygulanma kabiliyeti olan bir hükümdür.
7165 sayılı kanunla yeniden düzenlenen CMK'nin 286/2-d maddesinde yer alan; sanık hakkında ilk kez Bölge Adliye Mahkemelerince kurulacak mahkumiyet hükümlerinin, CMK'nin 272/3. maddesi kapsamı dışında kalması kaydıyla, temyiz yoluna dair istisnalardan hariç tutulmasına dair hüküm, CMK'nin 286/2. maddesinde yer alan tüm temyiz istisnalarına yönelik maddeye yeni ve farklı bir ölçüt getiren, sonradan yürürlüğe giren ve özel bir hüküm niteliğinde "istisnanın istisnası" olarak yorumlanması gereken bir hükümdür. Dolayısıyla, 7165 sayılı Kanunla yeniden düzenlenen CMK'nin 286/2-d maddesinin yürürlüğe girdiği 28.02.2019 tarihi ve sonrasında; temyiz yolu açık olan kararlar içerisine; ilk defa Bölge Adliye Mahkemesince verilen ve CMK'nin 272/3. maddesi kapsamı dışında kalan mahkumiyet kararları da eklenmiştir.
Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürümezliği ilkesi ve Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerinin de ancak yürürlüğe girdikten sonra uygulanabileceği birlikte gözetildiğinde, bu hükmün ortaya çıkardığı bu yeni istisnai durumun, ancak 7165 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 28.02.2019 ve sonrasında sanık hakkında ilk kez Bölge Adliye Mahkemelerince verilen mahkumiyet hükümlerine karşı yapılacak temyiz istemlerinde uygulanabilmesi mümkündür.
Sonuç olarak 7165 sayılı Kanunla yeniden düzenlenen CMK'nin 286/2-d maddesinin uygulanabilmesi için;
- 7165 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği 28.02.2019 ve sonrasında, sanık hakkında ilk defa Bölge Adliye Mahkemesince bir "mahkumiyet" kararı verilmiş olması,
- Verilen bu mahkumiyet kararının, CMK'nin 272/3. maddesi kapsamı (3000 TL'ye kadar (3000 TL dahil) adli para cezaları) dışında kalması gerekecektir.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında somut uyuşmazlıkta;
İlk derece mahkemesi tarafından, sanık hakkında "5941 sayılı Kanuna Aykırılık" suçundan açılan kamu davasında sanığın mahkumiyetine karar verilmiş, sanık müdafi tarafından istinaf yoluna başvurulması sonucu; ilk derece mahkemesince "istinaf isteminin süresinde yapılmadığı" gerekçesiyle başvurunun reddine karar verildiği, tekrar istinaf başvurusuna bulunulması sonucu bu kez Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesince 01.03.2019 tarihinde CMK'nin 279/1-son maddesi gereği istinaf isteminin yasal süreden sonra sunulması nedeniyle istinaf isteminin esastan reddine itirazı kabil olmak üzere karar verilmiştir. Hükme karşı sanık müdafii tarafından yapılan temyiz başvurusu hakkında ise; Bölge Adliye Mahkemesi tarafından temyiz isteminin reddine dair ek karar verilmiş ve bu karara karşı da süresinde temyiz başvurusunda bulunulduğu görülmüştür.
CMK'nin "Dosya üzerinde ön inceleme" başlıklı 279. maddesi;
"(1) Dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonunda;
a) Bölge adliye mahkemesinin yetkili olmadığının anlaşılması hâlinde dosyanın yetkili bölge adliye mahkemesine gönderilmesine,
b) Bölge adliye mahkemesine başvurunun süresi içinde yapılmadığının, incelenmesi istenen kararın bölge adliye mahkemesinde incelenebilecek kararlardan olmadığının, başvuranın buna hakkı bulunmadığının anlaşılması hâlinde istinaf başvurusunun reddine,
Karar verilir. (Ek cümle: 18/6/2014-6545/76 md.) Bu kararlar itiraza tabidir."
Hükümlerini amirdir.
Buna göre; Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesince, istinaf isteminin süresinde yapılmadığı gerekçesiyle verilen karara karşı CMK'nin 279/1-son maddesi gereği itiraz yolu açıktır. Sanık müdafiince ilk derece mahkemesine sunulan dilekçede her ne kadar temyiz yoluna başvurulduğu yazılsa da "itiraz" yönünde bir irade ortaya konulduğu açık olmakla, CMK'nin 264. maddesi gereği yanılmanın ilgilinin başvurma hakkını ortadan kaldırmayacağı, itiraz başvurusunun ilgili merci tarafından incelenmesi gerektiği değerlendirilmiştir.
Dairemizce çözülmesi gereken öncelikli uyuşmazlık konusu; Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin vermiş olduğu "ek karar" aleyhine temyiz yolunun açık olup olmadığıdır.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı üzerine 7165 sayılı Kanunla yeniden düzenlenen CMK'nin 286/2-d maddesindeki şartlar, somut uyuşmazlık bakımından oluşmamıştır. Dolayısıyla Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesince sanık hakkında verilen istinaf isteminin süresinde olmadığından reddine dair karara karşı yapılan "temyiz isteminin reddine" dair ek karar, CMK'nin 286/2-e maddesi gereği karar türü itibariyle temyize tabi değildir.
Ancak; istinaf isteminin süresinde yapılmadığından bahisle kesin olarak verilen kararın itiraz incelemesinden geçmediği anlaşılmakla,
Temyiz edilen hükmün, CMK'nin 286/2-e maddesi gereği temyiz edilemez olduğu ve Bölge Adliye Mahkemesince verilen ek kararın yerinde olduğu saptandığından, TEMYİZ İSTEMİNİN, tebliğnameye uygun olarak, 5271 sayılı CMK'nin 298/1. maddesi gereği REDDİNE,
CMK'nin 279/1-son maddesi gereği, istinaf isteminin süresinde yapılmadığından bahisle verilen karara karşı itiraz yolu açık olmakla, dosyanın "istinaf başvurusunun süresi açısından" itirazen incelenmesi için ilgili Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesine TEVDİİNE, 17.02.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.”