10200 K.

3. Hukuk Dairesi 2019/1440 E. , 2019/10200 K.

"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalılardan ... Perakende Satış A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, ... karayolu üzerinde bulunan ... Restaurant'ın işletmecisi olduğunu, işletmenin sahibiyle 19.11.2012 tarihinde kira sözleşmesi yaptığını, 10.12.2012 tarhinde elektrik sayacının kendisinin başvurusu üzerine değiştirildiğini, ... yetkililerinin 23.01.2013 tarihinde yaptıkları kontrolde işyerinde kaçak elektrik kullanıldığını tespit ettikilerini, oysa kedisinin 02.02.2013 tarihinden itibaren faaliyete başladığını, kuruma tarafına elektrik aboneliği verilmesi hususunda başvurduğunda ise 17.673,05 TL’yi ödediği takdirde abonelik sözleşmesi yapacağı şeklinde cevap verildiğini, kaçak elektrik düzeneğinin müvekkilinin kullanmasından önceki dönemde kurulduğunu ve bu borçtan sorumlu olmadığının tespiti ile müvekkili ile davalı kurum arasında abone sözleşmesi yapılmasına karar verilmesini, tedbiren elektrik arzının kesilmemesini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan ... usulüne uygun tebligata rağmen cevap vermemiştir.
Davalı ... A.Ş davacı tarafın, kaçak elektriğin tespit edildiği tarihte aboneliği fiilen kullanmakta olduğu için borçtan sorumlu olduğunu, davacının serbest tüketici olduğunu ve kuruma karşı borçlarını yerine getirdiği takdirde başka tedarikçiden enerji satın alabileceğini, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacı tarafın davalı tarafa 25.01.2013 tarihli faturaya ilişkin olarak 7.592,12 TL kısım dışındaki miktardan (10.080,00 TL)'den borçlu olmadığının tespitine, davacı vekilinin diğer hususlardaki taleplerinin reddine karar verilmiş, hükmü davalılardan ... vekili temyiz etmiştir.
Dava, kaçak elektrik kullanımından kaynaklı menfi tespit talebi ile abonelik sözleşmesi tesisi ilişkindir.
1-TTK'nun 4. maddesinde ticari davalar tanımlanmıştır. Anılan maddenin 1.fıkrasında "Her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın; bu Kanunda..."sayılan davaların ticari dava olduğu öngörülmüştür.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 12.maddesinde "Bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişiye tacir denir" hükmünü içermektedir. 26/06/2012 tarihinde kabul edilen ve 30 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 6335 sayılı yasanın 2.maddesinde, "6102 sayılı Kanun'un 5.maddesinin başlığı" 2. ticari davalar ve çekişmesiz yargı işlerinin görüleceği mahkemeler" şeklinde, 1.fıkrasında yer alan "davalara" ibaresi ise davalar ve ticari nitelikteki "çekişmesiz yargı işlerine" şeklinde 3.ve 4. fıkraları "Asliye Ticaret Mahkemesi ile Asliye Hukuk Mahkemesi ve diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki görev ilişkisi olup, bu durumda göreve ilişkin usul hükümleri uygulanır." şekilde değiştirilmiştir.
6102 sayılı TTK 16/1.maddesinde: "Ticaret şirketleriyle, amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar, dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşlar da tacir sayılırlar." ve TTK'nun 19.maddesinde "Bir tacirin borçlarının ticari olması asıldır. Ancak, gerçek kişi olan bir tacir, işlemi yaptığı anda bunun ticari işletmesiyle ilgili olmadığını diğer tarafa açıkça bildirdiği veya işin ticari sayılmasına durum elverişli olmadığı takdirde borç adi sayılır. Taraflardan yalnız biri için ticari iş niteliğinde olan sözleşmeler, Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, diğeri için de ticari iş sayılır" hükmü bulunmaktadır.
Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilir. Görevle ilgili hususlarda kazanılmış hak söz konusu olmaz. Mahkeme duruşma yapmadan, yani taraflara tebligat yapıp onları dinlemeden dosya üzerinden de görevsizlik kararı verebilir. Taraflar da yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler. Görev itirazı yapılmış ise veya yapılmamış olsa bile re'sen mahkeme, ilk önce görevli olup olmadığını inceleyip, karara bağlamalıdır.
Bu açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında ise; 23.01.2013 tarihli kaçak elektrik tutanağında abone grubunun ticarethane olarak belirlendiği, davacı tarafından dava dilekçesinde davaya konu yerin ticari işletme olduğunun belirtildiği görülmektedir. Davacı tarafın davaya konu işletmeye dair beyanları kendisini bağlamaktadır. Davalının da ticari işletme olması sebebiyle görevli mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemesi olduğu kuşkusuzdur.
O halde Mahkemece; davanın ticari dava olarak kabulü ile uyuşmazlığın çözümünde müstakil Ticaret Mahkemesi’nin bulunması halinde görevsizlik kararı verilmesi, bulunmaması halinde ise eldeki davaya ‘’Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla’’ bakılması suretiyle sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
2- Bozma nedenine göre, şimdilik davalının sair temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, 2.bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 17/12/2019 gününde oy birliği ile karar verildi.