İş davaları emsal kararlar (9. Hukuk) ?

1-) Gündüz mola hariç 11 saati aşan çalışmalar ve gece 7,5 saati aşan çalışmalar iş kanunu ilgili maddelerine göre yasak çalışmalar olduğundan sözleşme ile de olsa ücrete dahil edilemez;

"...İşçinin gece çalışmalarında 7,5 saati aşan çalışması her halükarda fazla çalışma sayılmalıdır. Gece çalışması 7,5 saati aşan fazla çalışmanın sözleşme ile ücrete dahil edilmesi geçersizdir..."
(9. HUKUK D. 2015/23032 E.  2016/6282 K.)

"...4857 sayılı Kanuna göre günük 11 saati aşan çalışmalar ile gece çalışmalarında 7,5 saati aşan kısımlar yasak çalışmalar olup bu çalışmalar fazla çalışma açısından 270 saatlik sınır kapsamında değildir. Bu nedenle Mahkemenin 270 saatlik sınıra dayalı gerekçesi hatalıdır..."
(9. HUKUK D. 2016/19323 E. 2017/9165 K.)

2-) Fazla mesai davalarında günlük 11 saate kadar olan çalışmalarda (11 saat dahil değil) mola süresi 1 saat, günlük 11 saat ve üzeri olan çalışmalarda mola süresi 1,5 saat olarak kabul edilerek hesap yapılır.

"...11 saatin üzerindeki çalışmalar için ara dinlenme süresinin 1 saat olarak kabulü yerinde değildir. 11 saat ve üzeri çalışmalar için ara dinlenme süresi 1.5 saat olmalıdır..." (9. HUKUK D. 2012/24843E. 2014/26548K.)

3-) 7,5 saati geçen hafta tatili çalışmalarında aşan kısmın mesaisi ayrı hesaplanır.

"... Eldeki hükme esas bilirkişi raporunda hafta tatili ücreti günlük 9 saat hafta tatili çalışması üzerinden hesaplanmıştır. Hafta tatillerinde yapılan çalışmadan ara dinlenme düşüldükten sonra bulunan fiili çalışma süresinin günlük 7,5 saati aşan kısmının fazla mesai süresine eklenmesi gerektiği de gözetilmelidir..."
(9. HUKUK D. 2016/16475 E. 2020/5401 K.)

4-) İşçinin Ücreti her dönem asgari ücretin 1,15 katının üzerindeyse ancak, fazla mesaiyi ücrete dahil eden sözleşme hükümlerine değer verilebilir.

"... fazla mesainin ücrete dahil olduğuna ilişkin hüküm yıllık 270 aylık 22,5 saat için geçerli olup davacının ücretinden aylık 22,5 saatlik fazla mesai düşümü yapıldığında kalan ücret halen asgari ücretin üzerindedir ve bireysel iş sözleşmesinin fazla mesainin aylık ücrete dahil olduğu şeklindeki hükmü geçerlidir..."
(9. HUKUK D. 2016/22037 E. 2019/8837 K.)

5-) 2017 öncesi imza tarihli sözleşmeler için o zaman yürürlükte olan yönetmelik gereği yargıtay sözleşmede fazla mesaiyi ücrete dahil eden hükümleri 1 yıl geçerli kabul etmekteydi. Yargıtay sonraki kararlarda sözkonusu fazla mesaiyi ücrete dahil eden sözleşme hükümlerini işçilerin tüm çalışma dönemi için geçerli kabul etmeye başlamıştır. Bu durumda aşağıdaki 2 karar çelişmiştir.

"... taraflar arasında düzenlenen 08.01.2010 tarihli iş sözleşmesinin ücrete dair 4/a. maddesinde; fazla mesai ücretinin aylık ücrete dahil olduğu yönünde hüküm bulunmaktadır. Buna karşın dosyada, 4857 sayılı yasanın 41/7. maddesi ve Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği'nin 9. maddesi uyarınca fazla çalışma yaptırmak için işveren tarafından her yılbaşında işçiden alınmış bir yazılı onay bulunmamaktadır. Bu durumda, 08.01.2010-08.01.2011 tarihleri arasındaki çalışma dönemine mahsus olarak yıllık 270 saatlik/aylık 22,5 saat haftalık 5.2 saatlik sürenin hesaplanan fazla mesai süresinden düşülmesi gerekirken, sözleşmedeki ilgili hükmün tüm çalışma dönemini kapsadığının kabulü isabetsizdir..."
(9. Hukuk D. 2015/3981 E.  2016/15168 K.)

"... Dosya içerisinde bulunan, davacının imzasını taşıyan 01/10/2012 tarihli sözleşmede, fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dahil olduğu belirtilmiş olup hükme esas bilirkişi raporunda sözü edilen kuralın 1 yıl için geçerli olduğu, Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği'nin 9. maddesi uyarınca her yıl başında fazla çalışma onayı alınması gerektiğinden takip eden yıllar için sözleşme kuralının geçersiz olduğu belirtilerek ilk yıl dışındaki çalışma süreleri bakımından fazla çalışma ücretinin, ücrete dahil edilemeyeceği belirtilerek hesaplama yapılmıştır.
Fazla çalışma onayı alınması ile iş sözleşmesinde temel ücret içinde fazla çalışma ücretlerinin ödeneceği kuralı arasında herhangi bir bağlantı bulunmayıp iş sözleşmesi hükmü tüm çalışma dönemi için kabul edilmeli, buna göre gerekirse ek bilirkişi raporu alınarak fazla çalışma ücreti isteği ile ilgili bir karar verilmelidir...."
(9. HUKUK D. 2019/4615 E. 2021/2670 K.)